Liefde en ijdelheid

Waarom communiceert God niet rechtstreeks?

De vraag waarom God niet rechtstreeks communiceert met de mensheid is een van de grote mysteries van het geloof en de spiritualiteit. Er zijn verschillende mogelijke antwoorden op deze vraag, afhankelijk van de overtuigingen en interpretaties van verschillende religies en spirituele stromingen. Hieronder vind je enkele mogelijke antwoorden. 

• God communiceert wel rechtstreeks met de mens. Sommige mensen geloven dat God wel rechtstreeks communiceert met de mensheid, maar dat we dit vaak niet opmerken of begrijpen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren via innerlijke inspiratie, dromen of visioenen, of door middel van een mystieke ervaring. 
• Mensen zijn niet in staat om God rechtstreeks te begrijpen. Anderen stellen dat God te groot, te complex of te transcendent is om door de menselijke geest volledig te worden begrepen. In deze visie kan God zich alleen aan ons openbaren in beperkte mate en door middel van symbolen, verhalen en metaforen. 
• God wil dat we onze eigen spirituele weg vinden. Een andere verklaring is dat God ons bewust de vrijheid geeft om onze eigen spirituele weg te vinden en te groeien door middel van onze eigen ervaringen en keuzes. In deze visie is het aan ons om ons te openen voor de spirituele dimensie van het leven en te zoeken naar betekenis en wijsheid. 
• Het is de taak van spirituele leiders om tussenpersoon te zijn. Ten slotte is er een visie dat God communicatie met de mensheid wel rechtstreeks kan hebben, maar dat dit via speciaal gekozen spirituele leiders gebeurt. Deze leiders fungeren als bemiddelaars tussen God en de mensheid en helpen ons om de boodschappen van God te begrijpen en toe te passen. 

Het is belangrijk om te benadrukken dat dit slechts enkele mogelijke antwoorden zijn op de vraag waarom God niet rechtstreeks communiceert met de mensheid. Elke persoon en elke spirituele traditie heeft zijn eigen unieke antwoord op deze vraag, en het is aan elk individu om zijn eigen spirituele pad te vinden en zijn eigen antwoorden te ontdekken.

Twee bemiddelaars

Marianne Williamson vertelt in haar boek Terugkeer naar liefde wat “Een cursus in wonderen” haar deed; hoe zij ging inzien dat God ervaarbare liefde is en hoe dit haar veranderde. Zij ging zien welke blokkades haar verhinderden deel te hebben aan de krachten van de liefde. Haar angsten verschrompelden en zij leerde anderen niet te beoordelen, maar te begrijpen en te vergeven. Behalve een bemoedigend heeft het boek ook een aansporend karakter. Want door ons open te stellen voor Gods nabije aanwezigheid en door zijn liefdesenergie door ons heen te laten stromen, maken wij liefde tot werkelijkheid in ons en om ons heen. Het dagelijks leven komt aan de orde met thema's als werk, geld, carrière, lichaam, gezondheid, ijdelheid, leeftijd en dood, waarna zij sluit met het leven na de dood.

Tot zover de beschrijving van haar boek.


Wie het boek leest wordt inderdaad aansprekend meegenomen in de zoektocht van Williamson naar liefde, maar naarmate het boek vordert, plaatst zij zichzelf steeds meer als de spreekbuis van God op aarde. Daarmee schiet zij haar doel voorbij.
Het wonder van God en liefde kan slechts deels in woorden worden uitgedrukt.

In de epiloog van het Derde gesprek met God door Neale Donald Walsch (die zich ook graag met God "vereenzelvigde") het volgende citaat.

Onthoud altijd dat liefde vrijheid is.
Je hebt geen ander woord nodig om dat te definiëren.
Je hebt geen andere gedachte nodig om dat te bevatten.
je hebt geen andere daden nodig om dat te uiten.

Je zoektocht naar de ware definitie van liefde is voorbij.
Nu is de enige vraag of je deze gift van liefde
aan jezelf en aan een ander kunt geven,
net zoals Ik haar aan jou heb gegeven.

Alle systemen, overeenkomsten, besluiten en keuzes
die vrijheid uitdrukken, drukken God uit.
Want God is vrijheid en vrijheid is tot uitdrukking
gebrachte liefde.

Handgrepen om onvrije relaties om te zetten in liefdevolle relaties

Vergeving is niet een taak voor het ego.
Vergeving is de afwezigheid van het ego.
Erik van Zuydam

Het boek “Liefde is het antwoord” begint met een verklaring van Moeder Theresa dat de meest veelbetekenende kwaal in de huidige wereld ‘spirituele ontbering’ is. Het is een gevoel dat je liefde niet waard bent, dat je niet beminnelijk bent, dat je niet het vermogen hebt om liefde te geven of te ontvangen, en dat er een muur is die jou scheidt van jezelf, anderen en van degene die ons geschapen heeft.

In de boeken van Jampolsky worden de principes uiteengezet van 'Attitudinal Healing': een typische Amerikaanse manier om mislukkingen in communicatie te voorkomen. De kern van deze methode is: gelukkig zijn is niet afhankelijk van anderen, maar van je eigen manier van kijken en van je eigen attitude.

Voor het gemak van het verbeelden van de werking van het bewustzijn behandelen de auteurs ongrijpbare begrippen als bijna zelfstandige onderdelen van het menselijke bewustzijn. Een ego is niet een fysieke werkelijkheid maar een concept, waarmee we gedrag kunnen verklaren. Het vervult verschillende functies gelijktijdig.

Het ego werpt blokkades op als 'haat', 'wantrouwen', 'jaloezie', 'egoïsme' om onze eigen pijn voor ons bewustzijn te verbergen. Het ego ziet de wereld als een plaats van afgescheidenheid en gelooft niet in heelheid of eenheid. Het ego denkt dat we onze liefde moeten verdienen door ons te onderscheiden. Het gevolg is angst.

In de handleiding worden blokkades omgevormd tot basisbegrippen 'liefde' en 'vergeving'. Belangrijk is daarbij bewust te worden dat we waarnemen wat we projecteren vanuit gedachten en gevoelens.
De omvorming wordt in het boek beschreven in de volgende zeven stappen.

1. Onze illusies en waarnemingen achter ons laten.
2. Angst, verwijt en schuldgevoel omvormen tot liefde.
3. In al onze relaties met liefde communiceren.
4. Van beteugelde naar vrije relaties.
5. Vrede, liefde en geluk in onszelf vinden.
6. Vergeving en heel worden.
7. De weg terug naar huis.

Deze stappen worden vergezeld met 15 lessen oefenmateriaal.

Een mooie uitspraak aan het einde van het boek “Liefde is het antwoord”: ‘een drukke geest is een zieke geest, een langzame geest is een gezonde geest, maar een stille geest is een goddelijke geest’.

Met deze pleidooi voor stilte een pleidooi aan de lezer om het bestaan van de behandelde concepten niet te letterlijk te nemen. Blokkades zijn op te heffen, liefde is te vinden, maar ook ongrijpbaar voor wie er bezit van wil nemen.

Liefde Is Het Antwoord. Het scheppen van positieve relaties (bol.com).
Jampolsky: liefde is angst laten varen (bol.com).
Praat alleen over liefde, een weg naar genezing (bol.com).
Jampolsky: Bevrijd Je Van Schuld En Angst (bol.com).

Liefde en macht gaan niet samen

Het samen leven draait om balans

Liefde verbindt mensen en wie verliefd is geworden, is in de ban van een ander geraakt. Die ban zet iemand in beweging om een band met de ander op te bouwen. In de opbouw daarvan gaat het om de balans tussen vrijheid en liefde.

Wanneer één persoon in een relatie de macht heeft, kan dit leiden tot misbruik en onderdrukking van de ander. Dit soort machtsverhoudingen zijn vaak niet gebaseerd op liefde, maar eerder op controle en manipulatie.

Aan de andere kant kan liefde echter ook de macht hebben om mensen te veranderen en ze in staat te stellen om te groeien en te bloeien. Liefde kan mensen motiveren om elkaar te ondersteunen en te helpen, in plaats van te concurreren of te domineren.

Dus terwijl liefde en macht niet van nature incompatibel zijn, is het belangrijk om te onthouden dat het de manier is waarop deze twee krachten worden uitgeoefend die bepalen of ze goed samengaan. In een gezonde relatie moet de macht gebalanceerd zijn en moeten beide partners zich vrij voelen om hun eigen beslissingen te nemen en hun eigen identiteit te behouden.

In onze jeugd ontwikkelen we van afhankelijk naar autonoom. In dat proces starten de ouders met macht over de baby en verandert dit -alles goed gaat- naar gezag over hun pubers. In de eerste maanden van het leven is de baby in een soort evenwaardige verbinding met de omgeving en na een jaar of anderhalf, met de ontwikkeling van het ego vindt er een eerste afzondering plaats. Het Ik wordt verkend. In de jaren erna ervaart het kind dat die afgescheidenheid samen gaat met keuzes maken in met wie om te gaan. In die omgang ontwikkelt het kind een gevoel voor een sociale positie, waarin het controle, macht, vriendschap, verliefdheid, wel of niet erbij horen, angst, verdriet etc. leert ervaren.
Dit proces van afzondering van de ouders om geleidelijk klaar te zijn om zelfstandig en volwassen te worden brengt ons in de samenleving met verschillen in hartelijkheid en evenwaardigheid.

Jiddu Krishnamurti

De tekst hieronder gaat over de opvattingen van Krishnamurti, die zijn gehoor duidelijk wilde maken dat liefde en macht niet samengaan.

Jiddu Krishnamurti (1895-1986) heeft bijna 65 jaar lang gesproken voor en met mensen in alle werelddelen. Hoewel hij sprak over inzicht en meditatie, bracht hij geen nieuw geloof, geen nieuwe filosofie. Wat hij deed was samen met zijn toehoorders nagaan wat de oorzaken zijn van de problemen waarmee de mens sinds jaar en dag te kampen heeft.
Krishnamurti vertegenwoordigt daarbij geen enkele 'school', geen enkele richting. Hij houdt zich alleen bij de feiten en is niet geïnteresseerd in ideeën, theorieën of meningen.

Uit een toespraak uit 1985 in Washington.
We zouden ons moeten verdiepen in die belangrijke vraag wat liefde is. We gebruiken het woord "liefde" zo gemakkelijk, het is iets puur sensueels, seksueels geworden; liefde wordt met genot, genoegen geïdentificeerd. Om dat aroma van liefde te vinden moet je je in de vraag: "wat is geen liefde?" verdiepen. Door te ontkennen kom je tot het positieve, niet andersom. Maak ik mijzelf duidelijk? Door datgene te ontkennen wat geen liefde is kom je bij dat wat onmetelijk waar is, en dat is liefde. Dus, liefde is geen haat, dat is duidelijk; liefde is geen ijdelheid of arrogantie; liefde is niet in handen van macht - mensen die macht hebben willen meer macht najagen -, het doet er niet toe over wie, over een klein kind, over een groep mensen, of over een heel volk. Dat is bepaald geen liefde. Liefde is niet hetzelfde als genot, noch als begeerte. …….
Liefde is zeker geen denkwerk. Kun je dit alles dus terzijde schuiven: je ijdelheid, het gevoel van macht, hoe klein, hoe gering ook, het is als een sneeuwbal. Hoe meer macht, hoe kwalijker. En daarom gaan macht en liefde niet samen. Evenmin in eerzucht, als iemand eerzuchtig, agressief is - jullie allemaal zijn ermee opgevoed: agressief zijn, succesrijk, bekend, beroemd worden. En volgens de spreker is dat alles zó volkomen kinderlijk. Hoe kan er liefde zijn? Liefde is dus niet iets dat opgeroepen of gecultiveerd kan worden; het ontstaat vanzelf, heel gemakkelijk als die andere dingen er niet zijn. En al lerend over jezelf stuit je erop. Waar liefde is, daar is mededogen (compassie). En mededogen heeft z'n eigen intelligentie; niet de intelligentie van het denken, de intelligentie van sluwe misleiding en al zo meer. Alleen als er volledige liefde en mededogen is, is er die uitzonderlijke soort intelligentie die niet werktuiglijk is.

Uit het boek Krishnamurti over Relaties een tekst over macht en relaties (Bangalore, 1948).
Als wij ons leven onderzoeken, onze relatie met elkaar, dan zullen wij ontdekken dat het een proces is waarin wij onszelf afzonderen. Wij zijn helemaal niet geïnteresseerd in elkaar; wij hebben er de mond vol van, maar in feite zijn wij niet geïnteresseerd in onze medemens. We hebben slechts een relatie met iemand voor zolang die relatie ons genot verschaft, zolang zij ons tot schuilplaats dient, zolang zij ons bevredigt. Maar op het moment dat er iets in de relatie verstoord raakt en wij ons daardoor niet meer op ons gemak voelen, verbreken we de relatie. Met andere woorden, er is alleen sprake van een relatie zolang wij er voldoening in vinden. Dit klinkt misschien hard, maar als u uw eigen leven heel nauwkeurig bekijkt, zult u zien dat het waar is. En het vermijden van een feit betekent leven in onwetendheid, hetgeen nimmer een juiste relatie zal voortbrengen.
….
Het proces van uzelf afzonderen is een proces van streven naar macht. Of u nu individueel naar macht streeft of naar macht voor een ras of een nationale groepering, het isolement zal altijd bestaan, want de begeerte naar macht, naar een positie betekent op zichzelf al afzondering. Dit is toch wat ieder van ons wil, nietwaar? Wij willen allemaal een machtige positie waarin wij kunnen domineren, hetzij thuis, hetzij op kantoor, hetzij in een bureaucratisch regime. Iedereen zoekt macht en door macht te zoeken, vestigen wij een samenleving die gebaseerd is op macht, enzovoort – dat ligt voor de hand. Is de begeerte naar macht op zichzelf niet een proces van uzelf afzonderen? Ik denk dat het heel belangrijk is dit te begrijpen, want de mens die een vreedzame wereld wenst, een wereld zonder oorlogen, zonder gruwelijke vernietiging, zonder catastrofale ellende op gigantische schaal, moet deze fundamentele vraag begrijpen. Zolang u als individu naar macht streeft, hoeveel of hoe weinig ook, hetzij als president, als gouverneur, als advocaat, hetzij gewoon als man of als vrouw thuis – dat wil zeggen, zolang u naar een gevoel van overwicht verlangt, naar een gevoel van kunnen afdwingen, naar een gevoel van macht kunnen uitoefenen, van invloed hebben – zult u onvermijdelijk een samenleving creëren die het resultaat is van een proces van uzelf afzonderen. Want macht op zich isoleert, brengt scheiding teweeg.
Tot zover Krishnamurti.

Houden van, is dat een gevoel?

Voelen of doen?

Houden van, kan variëren van een diepe genegenheid tot romantische liefde. Veel mensen beschouwen liefde als een gevoel, omdat het vaak wordt geassocieerd met gevoelens zoals geluk, vreugde, verlangen, verbondenheid en tevredenheid.

"Houden van", kan zowel een gevoel als een actie zijn. Wie intens houdt van een ander ervaart vele positieve gevoelens. Maar geen van die gevoelens is zelf de aard van liefde. Er zijn allerlei afgeleide vormen van liefde.
Gevoelens zijn per definitie tijdelijk. Alles wat je voelt voor iemand van wie je zegt te houden is een afgeleide van liefde. Dat is geen devaluatie van die gevoelens, maar zou een bevrijding kunnen zijn van een kramp om bij "houden van" voortdurend iets blijvends te willen voelen. Geniet vooral van de gevoelens die liefde oproept (zoals verliefdheid), maar klamp je er niet aan vast. De tijdelijkheid van niet zo prettige gevoelens is immers ook een zegen bij wat een geliefde oproept die je verlaat.
"Houden van", kan ook een actie zijn, zoals het tonen van liefde door daden van zorg en opoffering, of het uiten van liefde via woorden of gebaren. 

Een definitie van "houden van"

Van de site van IDEE (Therapie & Training) deze definitie.
Houden van is een vorm van houden, vasthouden. De oudst bekende vorm van dit woord luidt hoeden. En dit is ook precies de kern van het begrip: houden van een ander is hem of haar accepteren en door dik en dun beschermen, het is zorgen voor de ander en, daaruit voortvloeiend, (mede-)verantwoordelijkheid nemen voor zijn of haar welzijn.
Houden van is daarom eerder een bewuste act dan iets wat je overkomt. Je besluit er toe, houdt je er aan, beroept je er op en cultiveert het met de jaren.
Houden van heeft betrekking op al het wezenlijke in een relatie, zoals de emoties en gevoelens, het seksuele en intieme, en het denken en handelen, plus dat wat de ander nodig heeft om goed te kunnen functioneren.
Het betekent ongeveer hetzelfde als liefde voelen voor. Het verschil is dat we bij het laatste de gevoelswaarde van de relatie benadrukken terwijl we bij houden van de nadruk leggen bij verantwoordelijkheid nemen, en het beschermen van en zorgen voor de ander.
Houden van hoeft niet wederkerig te zijn. Omdat het een bewuste keuze is, kan degene van wie wordt gehouden ervoor kiezen om het te ondergaan en het houden van niet te beantwoorden. De bevrediging van het houden van is namelijk daarin gelegen dat je het doet, niet in dat je het terugkrijgt - ook al is dat natuurlijk wel prettig.
Een wezenlijk aspect van houden van is dat je naarmate je jezelf meer accepteert, makkelijker en vollediger kunt houden van iemand anders. Dit is een inzicht wat in de psychologie en alle godsdiensten naar voren komt. Het refereert vooral aan de wederkerigheid en gelijkwaardigheid die een relatie mooi en vol kunnen maken.
Daarmee komt ook een cultureel-ethisch aspect om de hoek kijken want gelijkwaardigheid en wederkerigheid worden in de diverse culturen zelden op een gelijke manier ingevuld.
Het is maar dat je het weet.
Tot zover de site.

Onvoorwaardelijke liefde en het hart

Leven vanuit het hart betekent vooral de rol en betekenis van het hoofd (en de kracht van het denken) niet stellen boven de waarde van andere bronnen als gevoel en intuïtie. Het betekent voor man en vrouw ook het mannelijke (animus) niet boven het vrouwelijke (anima) stellen. Het is wijs om aandacht voor beide polen in jezelf te hebben en beide in evenwicht te brengen.
"Liefde stroomt" en "voelen doe je van hart tot hart", zo zegt populair taalgebruik. Het zou mooi zijn wanneer er iemand opstaat die concreet kan maken wat dit betekent. Het hart is een spier, waarvan je het functioneren kunt (ont)regelen via gedachten, emoties en gevoelens. Verliefdheid doet jouw hart sneller kloppen en liefdesverdriet leidt tot een gebroken hart en hartzeer. Maar bovengenoemde uitleg van houden van spreekt niet over een rol van het hart daarbij.
Dit doen wel mensen die geloven in chakra’s. Chakra's bestaan niet fysiek, maar hebben een symboolfunctie, waarvan je kunt leren. “Het hartchakra is het centrum van de liefde, de geborgenheid en het medeleven”. Maar het kennen van de waarheid daarvan ligt buiten de werking van onze zintuigen, hoogstens in het bewustzijn.

Stromende liefde is ook het beeld van iemand die eerst zelf put uit de bron door zijn/haar kom in de stroom te houden en die alles weggeeft wat uit de kom overstroomt. Geef onvoorwaardelijk weg wat je over hebt.

Elk is

Verstand omsluit elk is met is-niet en besluit elk is-niet met is. Met het verstand verdelen wij en onderscheiden wij het één van het ander.
Met het kleine verstand wordt het één door het ander bepaald.
Met het grote verstand behoort het één bij het ander. Zonder verstand is het één het ander. (Ray Grigg).

Liefde is vooral een werkwoord

Leven vanuit het hart betekent dat je leeft op basis van je innerlijke gevoelens, intuïtie en ware verlangens. In plaats van te worden geleid door externe verwachtingen, normen en maatschappelijke druk, neem je beslissingen die aansluiten bij je diepste waarden en verlangens. Leven vanuit het hart houdt ook in dat je openstaat voor je gevoelens en deze op een gezonde manier uitdrukt en verwerkt. Het betekent dat je verbonden bent met jezelf en met anderen op een authentieke en liefdevolle manier. Om te leven vanuit het hart is het belangrijk om stil te staan bij wat voor jou belangrijk is en wat je echt wilt in het leven. Door te luisteren naar je intuïtie en je gevoelens serieus te nemen, kun je keuzes maken die echt bij je passen en die je vreugde en vervulling brengen.
Vanuit je hart leven is een vorm van en-en leven: je houdt balans tussen denken en voelen en wat je intuïtief (en daarmee onmiddellijk) te binnen schiet. Volg je hart en gebruik je hoofd. Geen van de drie onderdelen heeft prioriteit of een hogere waarde. Je ervaart het (in het) midden en probeert te handelen naar wat alle drie bronnen je ingeven.

Helen Fisher over romantische liefde

Ik begon te beseffen dat romantische liefde geen emotie is. Ik had altijd gedacht dat het een serie van emoties was, van heel hoog tot heel laag. Maar eigenlijk is het een drijfveer. Het komt van de motor van het verstand, het behoeftige deel van het verstand, het verlangende deel van het verstand. Het soort verstand -deel van het verstand- wanneer je reikt naar dat stukje chocolade, wanneer je die promotie op het werk wilt verdienen. De motor van het verstand. Het is een drijfveer.

Liefde is ongrijpbaar

We zijn het allemaal waard om het te beleven. Liefde is en hoeft alleen maar ontdekt en gekoesterd te worden. Liefde stroomt vrij nadat blokkades opgespoord en opgeheven worden.
Zonder liefde geen vrijheid en zonder vrijheid geen liefde.

Riekje Boswijk-Hummel in het boek van Han Kuik 'De moed tot liefde. De weg naar liefde, vervulling'.
"Liefde is echt een diepe intentie. Die ligt dieper dan het gevoel, in feite nog dieper dan het hart, het is een intentie van de ziel".

Het romantisch misverstand

Vrij, vrijer, vrijen

Ianthe Sahadat interviewde voor de Volkskrant Jan Drost. Aan de hand van filosofen en schrijvers als Plato, Schopenhauer, Nietzsche, Stendhal, Saul Bellow en Amos Oz laat Jan Drost in zijn boek Het romantisch misverstand, anders denken over liefde (bol.com) zien hoe allerlei ideeën over liefde en romantiek in ons hoofd terechtkomen en daar doorwerken, zowel ten goede als ten kwade. Seks, macht, jaloezie, vreemdgaan, trouw, romantische idealen – het komt allemaal aan de orde.
Jan Drost is ervan overtuigd dat onze manier van denken ons voelen en handelen beïnvloedt en dat anders denken tot anders handelen kan leiden. Denken kan ons vermogen tot liefhebben een goede dienst bewijzen, bijvoorbeeld door het ontmaskeren van romantische idealen die onze liefde in de weg staan, zo niet onmogelijk maken.
Veel liefde gaat verloren aan romantiek en misverstand. Maar wij zijn vrijer dan we veronderstellen. En wij kunnen zoveel beter, zoveel mooier, ook in de liefde. Vooral in de liefde.

Een diep verlangen om op te gaan in de andere persoon

De kern van de behoefte aan intieme liefdesrelaties is het verlangen om een bepaalde relatie die je in je vroege jeugd met je moeder had, te verwezenlijken. Toen je een baby was, vier of vijf maanden oud, bevond je je in een staat die 'symbiotische eenheid' wordt genoemd. In deze staat was je in wezen versmolten met je moeder. Er was geen gevoel van 'ik ben ik' en 'jij bent iemand anders'. Er was totale, ongedifferentieerde eenheid met prachtige, plezierige, warme, smeltende soorten gewaarwordingen. Als je nadenkt over wat je wilt in een relatie, zul je meestal merken dat wat je wilt, zo hecht is dat er niet langer twee afzonderlijke individuen zijn. 

Er is een diep verlangen om in de ander op te gaan, zonder grenzen, zodat het niet eens een kwestie is van twee mensen die van elkaar houden - er is gewoon een staat van liefde. Het is een grote plas – een prachtige, gouden plas – als honing waar de zon doorheen schijnt. Een gouden baarmoeder. Je voelt je veilig, beschermd, smeltend. Je lichaam is een en al plezier; je geest bestaat niet. Omdat we deze ervaring met moeder hadden tijdens onze kindertijd, geloven we heel diep dat we, om deze toestand weer te krijgen, bij een andere persoon moeten zijn. Dus gaan we op zoek naar de juiste persoon. Waar we eigenlijk naar op zoek zijn, is dat gevoel van samensmelting, het gouden, smeltende gevoel zonder verlies van vrijheid.
Op het uiteindelijk leven in vrijheid van hun kinderen zijn ouders meestal wel gericht, maar hoe zal het gaan met een partner?

Op wat voor fabels baseren wij ons beeld van de liefde zoal?

Citaat uit de Volkskrant.
'Dat liefde een gevoel is, bijvoorbeeld, en als dat gevoel niet meer zo hartstochtelijk is als in het begin, dat de relatie niet meer goed is. Het geloof in de ware. De klik: het moet meteen goed zijn, anders deugt het niet. Dat liefde een vorm van samensmelting is. Die kom ik heel vaak tegen. Ook bij mensen die helemaal niet beseffen dat ze dat geloven.

'Of de opvatting dat liefde niet eindig mag zijn. Een verbroken relatie is per definitie een mislukte liefde. Een vrouw werd in een interview eens gevraagd, vindt u het niet erg dat alle drie uw huwelijken mislukten? Zij antwoordde verontwaardigd: ik ben drie keer gelukkig getrouwd geweest'.

'Liefde blijft altijd hetzelfde, is er nog een. In het ideaalbeeld van eeuwige liefde, moet de liefde vaak zo blijven als in het begin - passievol. Dat je elkaar na twintig jaar huwelijk nog steeds verliefd in de ogen staart. Dan kun je niet anders dan een langdurige liefdesrelatie zien als een soort afname, een sterfproces'.

Esther Perel over begeertecrisis

De boodschap van psychologe Esther Perel is dat het moderne romantische ideaal voor vrijwel niemand haalbaar is. We bevinden ons in een begeertecrisis.
Perel: “mijn boek gaat over stellen die van elkaar houden, maar elkaar niet of niet meer begeren. Dat is een taboe. Waar mensen zich vroeger schaamden voor hun seksleven, schamen ze zich nu voor het ontbreken daarvan. De crisis van het begeren bestaat overal waar het romantisch ideaal geldt. Het is een wereldcrisis”.

Van abstracte potentie tot concrete vrijheid

Er zijn parallellen te trekken tussen het ontstaan en samengaan van materie na de Big Bang en van het samengaan van cellen na het ontstaan van leven en de ontwikkeling van neurale netwerken in ons hoofd. Alles begint ten diepste als een abstracte potentialiteit. In een mensenleven voltrekt zich dat binnen een jaar of 70, op de schaal van het heelal neemt het miljarden jaren en eindigt het niet. Die relatie wordt verbeeld in deze video (we zijn allemaal één). Uit de abstracte potentialiteit van leven in het algemeen en van de individuele mens kunnen ook concepten als vrijheid of liefde en andere zielskwaliteiten tot ontwikkeling komen.
Mythologe Lisette Thooft geeft in haar vele boeken over spiritualiteit en emancipatie weer hoe zij die ontwikkeling ziet in het verleden en in de toekomst. Zij heeft zichzelf ontworsteld uit een jeugd met seksueel misbruik en zich ontpopt als een sekseneutrale voorvechtster van gelijk, maar eigen aandeel door mannen en vrouwen in een ontwikkeling naar een zinvol androgyne samenleving. Van Eros naar Agapè.

Van de flaptekst van haar boek over Jezus & Maria Magdalena.
Lisette Thooft begon een persoonlijke zoektocht en kwam terug met opwindende antwoorden. De overeenkomsten tussen de christelijke mythologie en die van andere religies zijn opvallend, ontdekte zij: de held offert altijd zichzelf en herrijst op een hoger niveau, de heldin raakt altijd haar geliefde kwijt. Waar staan die archetypen voor in onze psychologische ontwikkeling?
Als we teruggaan tot Adam en Eva, de archetypische man en vrouw, kunnen we zien dat het mannelijke staat voor het verlangen naar vrijheid, het vrouwelijke voor het verlangen naar liefde. Vrijheid en liefde hebben elkaar nodig om tot volle wasdom te komen. In het brandpunt van de ontwikkeling staat het offer. De vrijheid omarmt de liefde en geeft uit vrije wil zichzelf op de liefde omarmt de vrijheid en laat daarmee haar geliefde los. Op het hogere niveau van de herrijzenis worden vrijheid en liefde één. Man en vrouw ontwikkelen zich tot androgyne heelheid … waarin onvoorwaardelijke liefde (agapè) normaal is.
Tot zover de flaptekst.

Een paar citaten (p. 192).
Liefde en vrijheid blijken dus – aan de top van de piramide van menselijke ontwikkelingsmogelijkheden – twee kanten van dezelfde medaille te zijn. Alleen aan de bodem van de piramide staan man en vrouw tegenover elkaar. Maar hoe meer ze zich ontwikkelen, hoe dichter ze elkander naderen.
De brandstof voor die ontwikkeling is de seksuele drift. These en antithese willen zich verbinden in een synthese op hoger niveau, hoe lastig het ook is, omdat ze mateloos worden aangetrokken. Hoe gelijkwaardiger de relatie, hoe beter het werkt. In ongelijke relaties is geen ontwikkeling: de ene partij legt zijn wil op aan de andere en dat is het dan. De man wordt een egoïstische schuinsmarcheerder en de vrouw een sloof die over zich heen laat lopen. Of de vrouw wordt een bitse, bedillerige bemoeial en de man een pantoffelheld. Alleen als de macht gelijk verdeeld is, zijn de botsingen frontaal en moet er iets gebeuren om uit de impasse te raken – moet de ene partij iets van de andere partij in zich opnemen, waardoor de situatie verandert.
…
(p. 194). Vrijheid en liefde kun je ook op microniveau en op macroniveau herkennen als de stuwende polariteit van alle evolutie. De tweede wet van de warmteleer, de thermodynamica, luidt bijvoorbeeld dat alle fysische systemen streven naar een zo hoog mogelijke graad van entropie, en volgens de oude opvattingen staat entropie gelijk aan chaos en wanorde. Maar sommige wetenschappers hebben dat tegenwoordig geamendeerd: het is niet wanorde, maar maximale bewegingsvrijheid die de natuur nastreeft. In sommige omstandigheden, zoals bij kristallisatie, ontstaat juist bij meer bewegingsvrijheid ook een toenemende orde. Orde is harmonieuze samenhang. Vervang het door ‘liefde’ en je hebt een prachtig beeld van de bewustzijnsevolutie van de mens. Aanvankelijk is er competitie tussen vrijheid en liefde, maar waar kristallisatie kan optreden, vallen vrijheid en liefde samen. Daar neemt de vrijheid toe naarmate de liefde toeneemt.
…
(p. 199) naar mate je meer van de ander in jezelf opneemt, ontwikkel je je, word je groter en ruimer. Beschaafder. Kom je dichter bij God.
…
(p. 252) De ontwikkelingsopdracht aan mannen en aan het mannelijke deel in onze ziel luidt: offer je egoïsme op voor de liefde.
…
De ontwikkelingsopdracht aan vrouwen en aan het vrouwelijke deel in onze ziel luidt: laat die gerichtheid op je geliefde los, ter wille van de vrijheid.
…
De stuwkracht die een groeisprong veroorzaakt, bestaat uit een offer.

De opdracht van Thooft aan vrouwen is niet vast te houden, niet meer te grijpen. “Ontspannen in zichzelf, bewust aanwezig blijven zonder zich bezig te houden met de partner, is de manier om de vrijheid in zichzelf te absorberen die van hechting echte liefde maakt”.
Competitie, de search for excellence, het streven naar vrijheid voor het individu, zal zich –aldus Thooft- niet meer voordoen op het materiële vlak, in de economie, maar zich uitsluitend richten op het geestelijke vlak – op kunst, wetenschap, religie en spiritualiteit.

Thooft: Jezus en Maria Magdalena (bol.com)
Thooft: alcheme van de liefde (bol.com).

Naschrift: wijsheid is weten wanneer te geven en wanneer te nemen, wanneer te doen en wanneer te laten. Het zijn beide aspecten van het mannelijke en het vrouwelijke zonder ze toe te kunnen schrijven aan mannen en vrouwen alleen. Voor mij is de oproep van Thooft daarom aan het mannelijke en vrouwelijke deel in onszelf gericht. Dat maakt het boeiend om onderling uit te wisselen hoe we daarbij van elkaar kunnen leren.
David Deida bepleit de verbinding via openheid: vrijheid is openheid is liefde. Lisette Thooft beoefent openheid in haar interviews te zien op youtube.

Op reis naar verandering in relaties

Een andere afslag nemen?

In de stroom van relaties bevinden we ons vaak op een kruispunt waar verandering onvermijdelijk lijkt. Onze levens zijn doordrenkt van uitdagingen en dilemma's binnen relaties, waarbij de keuzes die we maken diepe sporen nalaten op onszelf en anderen. Vooral wanneer we beseffen dat onze relatie niet langer aan onze behoeften voldoet, kan dit voortkomen uit (kwetsuren opgelopen in) onze jeugd. Maar hoe vinden we wijsheid in deze situaties?
N.B. Wat hier wordt geschreven is toegespitst voor onze partner, maar geldt voor iedere relatie, ook voor die met onze ouders, kinderen, broers en zusters, vrienden, buren, kwetsbare anderen, enz..

Psychotherapeut Anna de Graaf onderstreept het belang van openhartige gesprekken tussen partners. "Communicatie is de hoeksteen van elke gezonde relatie," benadrukt ze. "Het vergt moed om je kwetsbaarheid te tonen, maar het is essentieel om gevoelens en behoeften te delen, zelfs als ze verwarrend zijn".

Onze vroege ervaringen kunnen diepe indrukken achterlaten die ons onbewust sturen in onze zoektocht naar heelheid. Maar soms moeten we diep graven om te begrijpen waar onze verlangens naar verandering vandaan komen. In het licht van zelfonderzoek kunnen we een pad vinden naar non-dualiteit, waar onze identiteit niet langer gebonden is aan beperkende labels. Hier (in de verlichting) ontstaat ruimte voor een diepgaand mededogen, zowel voor onszelf als voor anderen, mens en dier.

Wanneer mensen een diepgaande ervaring van non-dualiteit hebben, bijvoorbeeld een eenheidservaring, kan dit leiden tot een verschuiving in hoe ze liefde ervaren. Ze realiseren zich dat liefde niet gebonden is aan menselijke individuen alleen, maar eerder een universele kracht is die door alles heen stroomt. Ze kunnen zich realiseren dat liefde niet afhankelijk is van een specifiek persoon of object, maar eerder een inherente eigenschap van het universum zelf is. Dit kan leiden tot een meer onvoorwaardelijke en alomvattende vorm van liefde, waarbij de behoefte aan controle en bezit wordt losgelaten ten gunste van vertrouwen en overgave aan iets hogers.

De keuzes die vervolgens gemaakt worden, kunnen in de ogen van anderen onnavolgbaar onverschillig en liefdeloos lijken. Iedere keuze, iedere afslag na een omgang in de psychische en spirituele ontwikkeling komt hopelijk uit op een hoger niveau, wat verbeeld kan worden als een cirkelende spiraal. Het is de kunst om de frisse en open blik van een kind te behouden, maar te integreren met de ervaringen van een volwassene.

Terug naar de jeugd

Diepe indrukken uit onze vroege levensfasen hebben ongetwijfeld invloed op onze partnerkeuze. Maar soms ontdekken we dat onze partnerkeuze verbonden is met onuitgesproken behoeften en verlangens. Dit onthullen aan onze partner kan leiden tot krachtige transformaties binnen de relatie, waarbij nieuwe wegen van groei en ontwikkeling worden verkend.

Wanneer de drang naar verandering niet eenvoudig wordt (h)erkend, kan professionele begeleiding een waardevolle bron van steun zijn. Een deskundige therapeut kan een veilige haven bieden waar partners kunnen ontdekken wat er werkelijk in hun harten leeft, los van de uitkomst. Het biedt een neutrale ruimte waarin koppels kunnen verkennen wat er echt aan de hand is en of en hoe ze verder willen gaan.

Kwetsbare anderen ontzien

Bij het overwegen van veranderingen in een relatie, met name wanneer kinderen betrokken zijn, staat het welzijn van hen voorop. Kinderen zijn gevoelig voor de emotionele sfeer thuis en hebben behoefte aan consistentie en veiligheid. Het is belangrijk dat ouders samenwerken om een omgeving te behouden die hun emotionele welzijn bevordert, zelfs als de relatie verandert.

Een grootouder, bijvoorbeeld, die ontdekt dat hij of zij niet meer de liefde kan laten stromen met de partner kan besluiten om meer zorg te steken in de kleinkinderen, of via vrijwilligerswerk of voor een abstract ideaal, bijvoorbeeld inzet voor een vredesbeweging of dierenbescherming. Liefde stroomt dan naar het leven in het algemeen.

In het hart van dit alles staat zelfzorg als een kompas dat ons terugbrengt naar onze innerlijke kern van rust en veerkracht. Zelfzorg is geen egoïstische daad, maar een noodzakelijke stap naar emotioneel welzijn. Dit betekent steun zoeken bij vrienden, familie of andere ondersteunende bronnen, en tijd nemen voor activiteiten die vreugde en ontspanning brengen.

Op deze reis naar verandering in relaties, waar zelfontdekking en compassie samenkomen, kunnen we wijsheid vinden in het navigeren door de stormachtige wateren van het leven.

Dit blog is deels geïnspireerd door een interview met Miranda Warren over haar boek: Liefde laat geen sporen na (bol.com).
Liefdevol omgaan met jezelf en met anderen werkt helend en wanneer in balans met vrijheid maakt het aangaan van nieuwe en loslaten van oude verbindingen gemakkelijker. Sporen zijn dan herinneringen en geen blijvende littekens.

Gevraagd aan Warren naar de reden van de ondertitel van haar boek ('liefde, die alles met de grond gelijk maakt, behalve zichzelf') antwoordt zij:
"Deze liefde is verschrikkelijk omdat ze weigert zich te schikken naar de algemeen gangbare categorieën van liefde. Zij is niet persoonlijk, niet sentimenteel, zelfs niet hartstochtelijk. Het is helemaal geen liefde ‘van’ of een liefde ‘voor’ iets.

Zij is alomvattend en omhelst het leven zonder oordeel of onderscheid, terwijl iedere individuele expressie van wat zich voordoet wordt liefgehad in al haar ijle wonderbaarlijkheid en mysterie.

Het is een vreselijke liefde, die uiteindelijk weigert liefde genoemd te worden, omdat ze de immer verschuivende dans van naadloze levendigheid is die we nooit kunnen inperken of in een definitie vangen.

En toch is het juist die liefde die wij zijn, die zich onafscheidelijk en stralend voordoet als wat altijd al het geval is, deze vreselijke liefde".

We zijn in essentie liefde

Wat weerhoudt ons van de ervaring dat we liefde zijn?

Louise Hay, een bekende auteur en spreker op het gebied van zelfhulp en persoonlijke groei, geloofde dat we in essentie liefde zijn. Haar overtuiging was dat liefde de kern van ons wezen is, maar dat verschillende factoren ons kunnen weerhouden om vanuit die liefde te handelen.
Volgens Hay kan het voorkomen dat mensen liefdeloze dingen doen als gevolg van negatieve overtuigingen, pijnlijke ervaringen, angst, onzekerheid en andere emotionele blokkades. Deze factoren kunnen iemands gedrag beïnvloeden en hen ervan weerhouden om vanuit een plek van liefde te handelen.
Om liefdevoller te zijn, stelde Louise Hay voor dat mensen bewust worden van hun gedachten en overtuigingen. Ze moedigde aan om zelfonderzoek te doen en te achterhalen welke negatieve overtuigingen of patronen het gedrag beïnvloeden. Vervolgens moedigde ze aan om deze overtuigingen te transformeren naar positieve, liefdevolle overtuigingen.
Hay benadrukte ook het belang van zelfliefde en zelfacceptatie. Ze geloofde dat wanneer mensen zichzelf volledig accepteren en van zichzelf houden, ze ook in staat zijn om anderen lief te hebben. Ze moedigde aan om dagelijks affirmaties te gebruiken, zoals positieve uitspraken en gedachten, om liefde en positiviteit in het leven te bevorderen.

Vergeving

Daarnaast pleitte Louise Hay voor vergeving. Ze geloofde dat het loslaten van wrok en wrokgevoelens, zowel jegens onszelf als jegens anderen, een essentiële stap is in het bevorderen van liefde en harmonie in ons leven.
Het is belangrijk op te merken dat hoewel de filosofieën van Louise Hay veel mensen hebben geholpen, niet iedereen het hiermee eens is en er andere perspectieven zijn op het begrijpen van menselijk gedrag en het cultiveren van liefde. Het is aan ieder individu om verschillende benaderingen te verkennen en te ontdekken wat het beste voor hen werkt bij het nastreven van een liefdevoller leven.

Vergeef jezelf of de ander?

Er zijn overeenkomsten tussen de boodschap van Louise Hay en de principes van Een Cursus in Wonderen (A Course in Miracles, ACIM). Een Cursus in Wonderen is een spiritueel boek dat is ontwikkeld door Helen Schucman en wordt beschouwd als een pad naar zelfrealisatie en innerlijke vrede.
Een Cursus in Wonderen stelt ook dat liefde de essentie van ons wezen is. Het leert dat we allemaal verbonden zijn met een universele liefde die ons overstijgt en dat ons ware zelf zuiver en liefdevol is. Het gelooft ook dat ons ego, dat gebaseerd is op angst en afgescheidenheid, ons kan weerhouden om vanuit liefde te handelen.
Net als Louise Hay benadrukt Een Cursus in Wonderen het belang van het transformeren van onze gedachten en overtuigingen. Het leert dat onze gedachten de wereld die we ervaren vormgeven en dat het veranderen van onze perceptie en het kiezen voor liefdevolle gedachten en vergeving ons kan bevrijden van angst en ons in staat stelt liefdevoller te zijn naar onszelf en anderen.
Beide filosofieën benadrukken ook het belang van zelfliefde, zelfacceptatie en vergeving als sleutelcomponenten voor persoonlijke groei en het ervaren van innerlijke vrede. Ze moedigen aan om bewust te worden van negatieve patronen, gedachten en overtuigingen, en deze te transformeren naar positieve, liefdevolle aspecten.
Hoewel er overeenkomsten zijn tussen de boodschap van Louise Hay en Een Cursus in Wonderen, hebben ze ook hun unieke kenmerken en verschillende benaderingen. Het is aan individuen om verschillende spirituele leringen te verkennen en te ontdekken wat resoneert en hen het meest inspireert op hun persoonlijke spirituele reis.

Een verschil is dat in de cursus een stapsgewijze methode geleerd wordt om jezelf te vergeven dat je zo lang hebt geleden onder het leed waarvan je denkt of vindt dat anderen je dat hebben aangedaan.

Integratie van psychologie en spiritualiteit

A.H. Almaas is een hedendaagse spirituele leraar en auteur. Zijn werk is gebaseerd op de beoefening en integratie van psychologie en spiritualiteit, en hij richt zich op het bevorderen van persoonlijke groei en het bereiken van spirituele verlichting.

Hoewel er enige overlap kan zijn tussen de boodschappen van Louise Hay, Een Cursus in Wonderen (ACIM), en Almaas, zijn er ook belangrijke verschillen in de benaderingen en concepten die ze gebruiken.
Hier zijn enkele mogelijke overeenkomsten.

Bewustwording van innerlijke blokkades. Zowel Louise Hay, ACIM als Almaas moedigen aan tot bewustwording van de belemmerende overtuigingen, emoties en patronen die ons kunnen beperken. Ze erkennen dat het onderzoeken en transformeren van deze blokkades essentieel is voor persoonlijke groei en het ervaren van meer liefde en vrijheid.

Zelfacceptatie en zelfliefde. Alle drie benadrukken het belang van zelfliefde en zelfacceptatie. Ze geloven dat het cultiveren van een liefdevolle en compassievolle houding ten opzichte van onszelf een basis legt voor het kunnen geven en ontvangen van liefde.

Het loslaten van angst en vergeving. Zowel ACIM als Almaas leggen de nadruk op het loslaten van angst en het cultiveren van vergeving als middelen om innerlijke vrede en bevrijding te bereiken. Dit sluit aan bij het idee dat liefde de tegenpool is van angst en dat vergeving helpt om blokkades en weerstand op te heffen.

Paradoxale lessen in liefde

Wilma de Rek interviewde voor de Volkskrant Lisa Appignanesi. Lisa schreef een anti-zelfhulpboek onder de titel “Alles over de liefde”. Verliefd worden is iets geweldigs en ook vreselijk. Je wilt de intensiteit daarvan niet missen. Er bestaan over de liefde geen wetten, wel rode draden.
Wilma de Rek loopt in het interview met Lisa in zes stappen door de onbeheersbare emotie die liefde is.

1. Lessen in de liefde bestaan niet
2. Liefde is waanzin
3. Liefde is entertainment
4. Liefde laat zich niet sturen
5. Clichés kloppen niet
6. Vriendschap is een van de belangrijkste vormen van liefde

Wie haar boek zou lezen in de verwachting vervolgens ook alles over de liefde te weten zal van een koude kermis thuiskomen. Want de lessen van Lisa zijn vooral paradoxaal. En dat betekent dat hoe meer grip je erop wilt, des te groter de kans is om de grip te verliezen. Maar het is ook verstandig om je erin te verdiepen, want (zoals Stendhal zei) voor wie niet hartstochtelijk heeft liefgehad blijft de helft van het leven verborgen.

De Diamantbenadering en non-duale liefde

Boeken van Almaas lezen niet gemakkelijk. Hij roept op tot direct ervaren, maar ook tot het onderzoeken van lagen, om jezelf te verdiepen en te transcenderen, etc..
Zijn boodschap wijkt niet af van Tao en Zen. In dit artikel wat dwarsverbanden om zijn verhaal in dat perspectief te zien.
Zijn ongrijpbare concepten, die je hoogstens intuïtief kunt vatten, worden hier vanuit verschillende gezichtspunten bekeken. Door herhaalde benadering met telkens wat andere woorden kan het liefdevolle geheel worden voorgesteld en doorgrond.

Onderstaande is een "uitwisseling" met Kunstmatige Intelligentie via de robot van ChatGPT.

ChatGPT
De Diamantbenadering is een psychologische en spirituele benadering ontwikkeld door A.H. Almaas, ook bekend als Hameed Ali. Het is een holistische benadering die aspecten van psychologie, spirituele ontwikkeling en wijsheidstradities integreert. De naam "Diamantbenadering" verwijst naar het idee dat elk individu een innerlijke essentie heeft, vergelijkbaar met de zuiverheid en schittering van een diamant.
In de Diamantbenadering wordt erkend dat de ervaring van een afgescheiden, individueel zelf een illusie kan zijn. Door zelfonderzoek en bewustwording kunnen we de subtiele identificaties met ons ego, gedachten, emoties en lichaam ontdekken en transcenderen. Op deze manier kan het inzicht ontstaan dat onze ware aard niet beperkt is tot een afgebakend individu, maar dat we in essentie deel uitmaken van een groter geheel.
Dit inzicht in de 'niet-tweeheid', het besef dat alles met elkaar verbonden is en dat er geen fundamentele scheiding bestaat tussen onszelf en anderen, kan leiden tot bevrijding. Het opent de mogelijkheid om voorbij de grenzen van het ego te gaan en een dieper gevoel van eenheid, vrijheid en vervulling te ervaren.

Centraal in de Diamantbenadering staat het concept van de Essentie, wat verwijst naar de oorspronkelijke en authentieke aard van een persoon. De Essentie wordt gezien als een bron van innerlijke wijsheid, helderheid en liefde die in ieder individu aanwezig is. Almaas benadrukt dat het ontwikkelen van een bewustzijn van en verbinding met de Essentie essentieel is voor persoonlijke groei, transformatie en spirituele evolutie.
De Diamantbenadering maakt gebruik van verschillende methoden en technieken om de Essentie te verkennen en te ontwikkelen. Het is een fundamentele kwaliteit of een wezenlijk aspect van ons wezen dat verder gaat dan onze conditioneringen, rollen of persoonlijkheid. Het is een potentieel dat in ieder individu aanwezig is. Het ervaren van Essentie kan ons helpen om de illusie van afgescheidenheid te doorbreken en een dieper gevoel van verbondenheid en eenheid te realiseren.
Enkele belangrijke aspecten van de Diamantbenadering zijn de volgende.

1. Inquiry (onderzoek) is een belangrijk instrument binnen de Diamantbenadering. Het betekent het stellen van diepgaande vragen om de onderliggende overtuigingen, emoties en patronen die ons beperken te onderzoeken. Door bewuste zelfreflectie en het stellen van vragen kan men toegang krijgen tot diepere lagen van bewustzijn.
2. Essentiewerk richt zich op het verkennen en ontwikkelen van de Essentie. Dit omvat het cultiveren van kwaliteiten zoals liefde, compassie, kracht en wijsheid die inherent aanwezig zijn in de Essentie.
   
3. De Diamantbenadering benadrukt het belang van het belichamen van de Essentie in het dagelijks leven. Dit houdt in dat men de inzichten en kwaliteiten die tijdens de spirituele reis zijn verworven, integreert in het dagelijks functioneren.
4. Gewaarzijn is een essentieel aspect binnen de Diamantbenadering. Het verwijst naar het bewuste aanwezig zijn in het hier en nu, zonder oordeel. Door gewaarzijn te ontwikkelen, kan men patronen, conditioneringen en weerstanden opmerken en transformeren.

Het doel van de Diamantbenadering is het bevorderen van persoonlijke groei, spirituele ontwikkeling en het realiseren van de Essentie. Het nodigt individuen uit om dieper in zichzelf te kijken, zich bewust te worden van beperkende patronen en overtuigingen, en een diepgaande verbinding te maken met hun authentieke zelf. Het kan ons ook bewust maken van de Essentie in anderen en erkennen dat we allemaal in wezen verbonden zijn.


Zou je de benadering van de Essentie door Almaas een apofatische benadering kunnen noemen?
ChatGPT
Ja, je zou de benadering van de Essentie door Almaas in zekere zin een apofatische benadering kunnen noemen. De apofatische benadering, ook wel bekend als de negatieve theologie, benadrukt het begrijpen van het goddelijke door middel van negatieve uitspraken of ontkenningen. In plaats van te proberen God of het goddelijke in positieve termen te definiëren, richt de apofatische benadering zich op wat God niet is, omdat het goddelijke als transcendent wordt beschouwd en niet volledig kan worden begrepen of uitgedrukt met menselijke concepten.

Almaas benadert de Essentie op een vergelijkbare manier. Hij beschouwt de Essentie als een essentiële kwaliteit of dimensie van het bestaan die inherent is aan het individu. Hij benadrukt echter ook dat de Essentie niet volledig kan worden begrepen of gedefinieerd met woorden of concepten. In plaats daarvan moedigt hij directe ervaring en innerlijke transformatie aan als een manier om de Essentie te ontdekken en te begrijpen.

Hoewel Almaas niet strikt binnen de traditie van de apofatische theologie valt, deelt zijn benadering van de Essentie en het goddelijke enkele overeenkomsten met de apofatische benadering door de nadruk te leggen op directe ervaring en het erkennen van de beperkingen van concepten en definities.

Almaas bepleit "moeiteloos open stellen en ervaren", maar roept ook op om diepere lagen in jezelf en jouw bewustzijn te onderzoeken. Hoe zit dat?

ChatGPT
Wanneer we praten over de "diepere lagen" in het werk van Almaas, is het niet de bedoeling om te suggereren dat we moeizaam en geforceerd in onze gedachten moeten graven. In plaats daarvan verwijst het naar het vermogen om subtielere niveaus van bewustzijn en ervaring te verkennen. Het idee van het verkennen van verschillende lagen heeft te maken met het ontwikkelen van een dieper begrip en bewustzijn van onszelf en de realiteit. Dit kan gebeuren door momenten van stilte, meditatie, reflectie en zelfonderzoek, waarbij we openstaan voor nieuwe inzichten en perspectieven. Het kan ook betekenen dat we ons openstellen voor onze intuïtie, onze lichaamssensaties en andere vormen van directe ervaring, die ons kunnen leiden naar nieuwe inzichten die voorbij ons denken gaan. Het idee van moeiteloos zakken of stijgen naar andere gezichtspunten is een valide benadering. Het impliceert een zekere bereidheid om los te laten en open te staan voor wat zich aandient, zonder teveel inspanning of krampachtig vasthouden aan bepaalde ideeën. Het is een uitnodiging om met een zachte en ontvankelijke houding te experimenteren en te verkennen, zodat nieuwe lagen van begrip en bewustzijn van nature kunnen oprijzen.

Het begrijpen van de boodschap van Almaas vraagt het opsporen van belemmerende overtuigingen, maar geen eindeloze studie naar jezelf of interactie met anderen, je hoeft nergens doorheen.
Lijkt dat op de gedachte van "Poortloze Poort"?

ChatGPT

De term "Poortloze Poort" komt oorspronkelijk uit de zen-traditie en verwijst naar het idee van directe verlichting, voorbij dualiteit en concepten. Het is het besef dat er geen aparte poort is die je moet oversteken om verlichting te bereiken, omdat je in essentie al verlicht bent.

De "Poortloze Poort" suggereert dat de zoektocht naar verlichting of spirituele bevrijding geen lineaire progressie is, maar eerder een directe realisatie van de waarheid die altijd al aanwezig is. Het impliceert het inzicht dat je jezelf niet hoeft te transformeren of ergens anders heen hoeft te gaan om verlichting te vinden, maar dat je simpelweg de sluier van concepten en illusies moet wegnemen die je ervan weerhouden de waarheid in het hier en nu te zien.

In de context van de ontdekking van de Essentie en de verbinding met anderen, zou je kunnen zeggen dat het ervaren van de "Poortloze Poort" ook kan verwijzen naar het besef dat de Essentie, de diepere realiteit, altijd al aanwezig is in onszelf en anderen. Het gaat niet om het bereiken van een externe staat of plaats, maar om het ontwaken voor de waarheid van wie we werkelijk zijn.

Door het loslaten van concepten en identificaties kunnen we de poortloze poort betreden en de Essentie in onszelf en anderen ervaren. Het is een moment van directe herkenning en een diep gevoel van eenheid en verbondenheid dat voorbij de dualiteit en scheiding gaat.

De "Poortloze Poort" omvat dus zowel het verkennen van onze innerlijke wereld als het actief zijn in de buitenwereld, zonder een strikte scheiding tussen de twee. Het is een vloeiende beweging waarbij we onze innerlijke wijsheid en essentie integreren in ons dagelijks leven en onze relaties.

Door naar binnen en naar buiten gerichte beweging in balans te brengen, kunnen we een dieper gevoel van heelheid en vervulling ervaren. We erkennen dat de ontdekking van onze Essentie niet geïsoleerd is van de wereld om ons heen, maar juist geworteld is in onze verbinding met anderen en de bredere context waarin we leven.

Heeft deze vloeiende beweging te maken met de opvattingen rond Wei wu wei?

ChatGPT
Ja, er zijn enkele overeenkomsten tussen de Diamantbenadering en het concept van wei wu wei uit het taoïsme. Wei wu wei kan worden vertaald als "handelen door niet te handelen" of "handelen zonder actie". Het verwijst naar een staat van moeiteloos handelen en spontaneïteit, waarin men in harmonie met de natuurlijke stroom van het leven beweegt.
In zowel de Diamantbenadering als het concept van wei wu wei wordt er waarde gehecht aan het loslaten van verzet, overgave aan het moment en het vertrouwen op het natuurlijke proces. Beide benaderingen erkennen dat er een diepere intelligentie en wijsheid aanwezig is in het universum, en dat het bevorderen van bewustzijn en het ontwikkelen van een diepgaande verbinding met die intelligentie essentieel is voor persoonlijke groei en spirituele evolutie.
De Diamantbenadering legt echter meer nadruk op de psychologische en emotionele aspecten van de menselijke ervaring, terwijl wei wu wei in de taoïstische context vaak gericht is op het handelen in overeenstemming met de natuurlijke orde. Beide concepten dragen echter bij aan een dieper begrip van het loslaten van controle, het cultiveren van innerlijke wijsheid en het vinden van harmonie in het leven.
 

Mij lijkt dat je dan moet loslaten dat je die kern fysiek kunt ervaren.

ChatGPT
Het is waar dat het ervaren van de innerlijke kern of Essentie zoals beschreven in de Diamantbenadering niet noodzakelijk afhankelijk is van een fysieke gewaarwording. De Essentie wordt eerder beschouwd als een diepe innerlijke realiteit, een spirituele essentie die deel uitmaakt van ons wezen. Het is een ervaring van onze oorspronkelijke aard die voorbijgaat aan louter fysieke sensaties.
Hoewel sommige spirituele tradities of praktijken mogelijk fysieke gewaarwordingen of sensaties benadrukken als onderdeel van de spirituele ervaring, is dit niet noodzakelijk het geval in de Diamantbenadering. De focus ligt veeleer op het ontwikkelen van bewustzijn, zelfreflectie en het verkennen van diepere lagen van ons bewustzijn om toegang te krijgen tot de Essentie.
De Diamantbenadering benadrukt het belang van een innerlijke transformatie die plaatsvindt op een dieper niveau van bewustzijn, waarbij men in contact komt met de essentiële kwaliteiten zoals liefde, wijsheid en helderheid. Het gaat eerder om een innerlijk weten en een ervaring van verbondenheid met iets groters dan puur fysieke sensaties.
Het is belangrijk op te merken dat de ervaring van de Essentie subjectief kan zijn en verschillend kan zijn voor elk individu. Sommige mensen kunnen bepaalde fysieke gewaarwordingen of sensaties ervaren als onderdeel van hun spirituele groei, terwijl anderen dat misschien niet doen. Het is een persoonlijke en individuele reis van bewustwording en ontdekking.
 

Mij lijkt het "innerlijk weten" een basisvertrouwen dat je in contact brengt met liefde, wijsheid en helderheid door belemmerende overtuigingen op te sporen en los te laten.

ChatGPT
Ja, je hebt gelijk. In de Diamantbenadering wordt erkend dat het cultiveren van een basisvertrouwen een belangrijke sleutel is om in contact te komen met de Essentie en de daarmee verbonden kwaliteiten zoals liefde, wijsheid en helderheid.
Belemmerende overtuigingen, conditioneringen en patronen kunnen onze perceptie en ervaring van het leven beïnvloeden en ons belemmeren om toegang te krijgen tot onze essentiële aard. Het identificeren en loslaten van deze belemmeringen is een belangrijk aspect van het werk binnen de Diamantbenadering. Door bewustzijn te ontwikkelen en diepere lagen van onszelf te onderzoeken, kunnen we beperkende overtuigingen en patronen herkennen en transformeren.
Het proces van het opsporen en loslaten van belemmerende overtuigingen en conditioneringen kan leiden tot een groter gevoel van basisvertrouwen. Wanneer we ons bewust worden van de belemmerende overtuigingen die ons beperken, kunnen we ze onderzoeken, ze in twijfel trekken en ze uiteindelijk loslaten. Dit opent de weg naar een dieper vertrouwen in onszelf, in het leven en in de mogelijkheid om liefde, wijsheid en helderheid te ervaren.
Door dit proces van bewustzijnsontwikkeling en het loslaten van beperkingen kunnen we ons openstellen voor de essentiële kwaliteiten die inherent aanwezig zijn in ons wezen. Dit basisvertrouwen vormt een basis voor persoonlijke groei, spirituele ontwikkeling en het realiseren van onze diepste potentie.
 

Heeft deze opvatting over "inherent" ook te maken met Leegte, die niet letterlijk moet worden gezien als leeg?

ChatGPT
Ja, de opvattingen binnen de Diamantbenadering hebben ook betrekking op het concept van "Leegte", dat niet letterlijk moet worden opgevat als een fysieke leegte, maar eerder verwijst naar een diepere spirituele realiteit.
In de Diamantbenadering wordt Leegte gezien als de fundamentele aard van het bestaan, een oorspronkelijke staat van openheid en ruimte waarin alles verschijnt. Het is geen leegte in de zin van afwezigheid, maar eerder een ruimte waarin alles kan ontstaan en worden ervaren.
Leegte wordt gezien als de bron van alles wat is, inclusief de Essentie en de verschillende manifestaties van het leven. Het is een toestand van open bewustzijn waarin alles kan worden waargenomen en ervaren zonder identificatie met specifieke vormen of concepten.
Het begrijpen en ervaren van Leegte is een belangrijk aspect van de spirituele ontwikkeling in de Diamantbenadering. Het houdt in dat we voorbijgaan aan de beperkingen van onze conditioneringen, concepten en identificaties, en ons openstellen voor de ruimte van mogelijkheden en potentieel. Het is een uitnodiging om de diepere aard van het bestaan te verkennen en te realiseren.

In de diamantbenadering wordt het concept van God en de relatie tot God op een holistische en non-dogmatische manier benaderd. Almaas ziet God niet als een extern wezen of entiteit, maar eerder als een essentiële kwaliteit of dimensie die inherent is aan het bestaan. Hij benadrukt het belang van directe ervaring en ontdekking in plaats van theoretische concepten over God.

Volgens Almaas is de Leegte, of de staat van openheid en non-duaal bewustzijn, een belangrijk aspect van het goddelijke. Hij gelooft dat het mogelijk is om een diepere verbinding met Leegte te ervaren en dat deze ervaring kan leiden tot een dieper begrip van de aard van God en het universum.

Het is ook belangrijk om nederigheid en openheid te cultiveren bij het verkennen van de ervaring van het goddelijke, omdat we gemakkelijk verstrikt kunnen raken in onze eigen interpretaties en beperkte perspectieven. Een gezonde dosis scepsis en kritisch denken kan nuttig zijn om onze eigen vooroordelen te onderzoeken en te voorkomen dat we vastlopen in een bepaalde projectie van God.

Het is belangrijk op te merken dat het begrijpen en ervaren van Leegte vaak een persoonlijke en directe ervaring is, die niet volledig in woorden kan worden uitgedrukt. Het gaat om een diepgaand inzicht en een directe ervaring die voorbijgaat aan concepten en mentale constructies. Het kan een proces van innerlijke transformatie en ontwaken ondersteunen, waarbij we ons bewust worden van de diepere aard van ons wezen en de onderlinge verbondenheid van alles wat is.

Non-duale liefde dus.

ChatGPT
Ja, in de Diamantbenadering wordt liefde vaak begrepen in een non-duale context. Non-dualiteit verwijst naar het idee dat er geen inherente scheiding of dualiteit bestaat tussen het zelf en de wereld, tussen subject en object, tussen innerlijk en uiterlijk. Het is een bewustzijn dat voorbijgaat aan de illusie van afgescheidenheid en eenheid erkent.
Non-duale liefde kan worden gezien als een vorm van liefde die niet gebonden is aan voorwaarden, beperkingen of identificaties. Het is een liefde die niet selectief is, maar allesomvattend en inclusief. Het overstijgt de beperkingen van egoïstische verlangens en is gericht op het welzijn en de verbondenheid van alles wat is.
In de Diamantbenadering wordt non-duale liefde gezien als een inherent aspect van onze Essentie, onze oorspronkelijke aard. Het is een liefde die niet afhankelijk is van externe omstandigheden, maar diep geworteld is in ons wezen. Het gaat voorbij aan persoonlijke voorkeuren, oordelen en conditioneringen.
Het cultiveren van non-duale liefde houdt in dat we ons openstellen voor de essentiële kwaliteiten van liefde, mededogen en verbondenheid die in ons aanwezig zijn. Het vraagt om het overstijgen van egoïsme, angst en afgescheidenheid, en het omarmen van een ruimhartigheid en inclusiviteit in onze relaties en interacties met anderen.
Non-duale liefde is niet beperkt tot specifieke relaties of objecten, maar strekt zich uit tot het gehele bestaan. Het is een liefde die niet gehecht is aan uitkomsten of verwachtingen, maar die de diepere eenheid en onderlinge verbondenheid van alle aspecten van het leven erkent.
Het begrijpen en ervaren van non-duale liefde is een diepgaande spirituele ontwikkeling die ons kan helpen om voorbij te gaan aan beperkingen en illusies, en een dieper gevoel van eenheid, mededogen en liefde in onszelf en de wereld om ons heen te cultiveren.

Boeken van Almaas via Bol.com, waaronder zijn nieuwste boek "Non-duale liefde".

De kip en het ei in het non-dualisme

Non-dualisme kun je opvatten als het inzicht dat er geen tijd bestaat, geen ruimte, geen vorm, geen waarneming, geen afscheiding, geen object-subject, niets dat zich bewust is van iets dat niet zichzelf is. Kortom, zoals een pas geboren kind de omgeving zonder angst lijkt te ervaren, maar dan op een bewust niveau. Of zoals intens verliefden zich een tijdje voelen.

In het Bijbelse paradijsverhaal worden Adam en Eva het zorgeloze paradijs uitgejaagd nadat ze een gebod van God hadden overtreden. Ze werden zich in één keer bewust van de dualiteit van goed en kwaad en konden en mochten niet meer terug in de paradijselijke eenheidservaring.

Het beeld van een straffende God lijkt op de ouder op wiens bescherming een opgroeiend kind rekent, maar dat het lijkt te kunnen verliezen door verkeerd om te gaan met zijn eigenheid en afgescheidenheid.
Bij de ontwikkeling van het eigen ego, zo rond het tweede levensjaar, begint het kind zichzelf af te scheiden van de omgeving. Daarin wordt het aangemoedigd door de ouders, immers het zijn de eerste tekenen van zelfstandigheid, maar tegelijk wordt het kind zich stapje voor stapje bewust van het nadeel van afgescheiden zijn, namelijk dat het ongenoegen kan oproepen bij de ander of dat je een ander gaat missen. Mogelijke straf roept angst op, angst om te worden verlaten of alleen gelaten, terug te worden geworpen op het zelf. Het leven levert je op die leeftijd, en eigenlijk nooit meer, de zorgeloze veiligheid van het eerste levensjaar. De peuter is er zich nog niet bewust dat je ongelijk bent en kunt twijfelen aan evenwaardigheid. Het gaat er gewoon vanuit en doet gewoon.

In termen van (non-)dualisme: vóór het ontstaan van het ego was de wereld één, was alles liefde. Na het ontstaan van het ego is er voor het eerst angst en is er dualiteit: ik en jij, goed en slecht, liefde en haat, blijdschap en verdriet, schuld en onschuld, straf en beloning, vroeger en later et cetera. Essentieel voor de realisatie van non-dualiteit is dat ego doorzien wordt als een construct, een activiteit van de mind en geen entiteit. Non-duaal gewaarzijn laat zich per definitie niet vangen in het begrippenkader van het ego dat wil begrijpen en daarmee dualiteit schept.

Het lijkt een naïef wereldbeeld, maar dat alles verbonden is, is een inzicht dat al eeuwen speelt in oosterse culturen en in de moderne kwantumfysica. Is de moderne mens zich daarnaast wel voldoende bewust van de werking van angsten (ook in de vorm van twijfel) die (economische) belanghebbenden ook nu nog (en dan met opzet) oproepen?

Het beeld dat religies of ouders opriepen, is ook het beeld dat de politiek en de economische grootmachten oproepen. Het is de angst om niet goed of veilig genoeg te zijn, die de kiezer verleidt tot populisme en de consument herhaald tot aanschaf doet overgaan. Het bevordert dat materialisme (kopen) geassocieerd wordt met gelukkig worden.

Zet het beeld van een oordelende en straffende God tegenover het beeld van onvoorwaardelijke liefde dat door Een cursus in wonderen wordt aangehouden. Dit is een boek waarin misvattingen over de bedoelingen van God worden rechtgezet. De wonderen, die de cursus onderwijst, zijn uitdrukkingen van liefde die gepaard gaan met veranderingen in waarneming, waardoor we de wereld door de ogen van liefde in plaats van angst zien.
Jan-Willem van Aalst schrijft daarover in Wonderen of waan: God denkt niet; veroordeelt niet; straft niet. God heeft in het geheel niets met materie van doen. God weet niets van dualisme. God is. “God” is letterlijk synoniem met “onvoorwaardelijke liefde”. God doet niets, omdat hij niet van tijd weet. Onvoorwaardelijke liefde is simpelweg, volstrekt onbeïnvloedbaar omdat er in nondualisme niets anders is. Het “laatste oordeel” wordt volgens Een cursus in wonderen niet door God uitgesproken, maar door onszelf, zodra we ten langen leste het ego-denksysteem aan de kant schuiven en er dankbaar voor kiezen om tijd, ruimte, waarneming, veroordeling en individueel bewustzijn achter ons te laten. Dat is onze verantwoordelijkheid: het ontkennen van de ontkenning van Eenheid met onze Schepper.
…
In onze nachtelijke dromen kunnen de meest bizarre dingen gebeuren, en toch zijn we daarover niet verbaasd zodra we wakker worden. Wat we ons niet realiseren is dat zodra we denken wakker te zijn, wij slechts wakker zijn in dualisme, wat zelf een droom is.
Tot zover van Aalst.

Wonderen of waan, Jan-Willem van Aalst (bol.com). 

Mieke Berger schrijft het volgende over onze identiteit.
"Alles dat wij kennen, zijn we dus niet zelf. We zijn dus niet ons lichaam en ook niet onze gedachten, zonder welke geen wereld kan ontstaan. We kunnen immers ons lichaam en onze gedachten waarnemen. Wat we dan wel zijn? Dat wat geen tegenstellingen kent en dus geen eigenschappen heeft. Onbeweeglijkheid, die beweging waarneemt. Tijdloosheid, die tijd waarneemt. Eigenschaploosheid, die eigenschappen waarneemt. Als we tot dat inzicht komen, zullen we moeten erkennen, dat wij niet in de wereld verblijven, maar dat de wereld in ons verblijft".

Non-dualiteit is (net als de natuur) Eenheid in beweging en in verscheidenheid en wij laten ons in slaap sussen met het idee dat dualiteit voorafgaat aan een onbereikbare nondualiteit. Dat verleidt ons om slechts te focussen op het eigen belang en de belangen van het geheel te negeren. "Pak wat je pakken kan" en "doe je voordeel met de tegenstellingen".
Het zou mooi zijn wanneer we ontwaken in de realiteit van het universele nonduale bewustzijn dat de illusie van dualiteit voortbrengt.

• Dat we realiseren dat alles niet twee is en we vervolgens de ander, mens en dier, vriendelijker behandelen.
• Dat we de schadelijkheid inzien van louter op het eigen belang gericht te zijn, ingefluisterd door het ego.
• Dat we intuïtief herinneren dat wij (en dualiteit) voortkomen uit eenheid.
• Dat we niet meer dualiteit (afscheiding) scheppen door te veroordelen.
• Dat we inzien dat ogenschijnlijk tegenstrijdige zaken geen dualiteit vertegenwoordigen / betekenen.
• Dat we inzien dat alle mensen en dieren intrinsiek evenwaardig zijn in het recht op beleven van vrijheid en liefde.

Er hebben triljoenen levensvormen geleefd, er leven er nu miljarden tegelijk. Dat waarin wordt waargenomen verschilt niet, wel wat en hoe wordt waargenomen. Het maakt een wereld van verschil.
Jij en ik zijn dat. "Tat tvam asi". We zijn allemaal vormen van energie. De een heeft het talent om informatie (bijvoorbeeld een levensdoel) uit allerlei energielichamen op te pikken, een ander ziet alleen één lichaam. Het maakt niet uit voor het ontwaken in non-duaal bewustzijn. Frustrerend, omdat het niet valt te (be)grijpen? Je kunt er ook om lachen, zoals Alan Watts aangeeft.

De eenheidservaring is een tijdelijk kijkje in de staat van verlichting of zelfrealisatie.
Ervaringen blijven vernieuwen, het inzicht in het evenwaardige geheel van dualiteit en non-dualiteit kan blijvend zijn. Wie probeert het vast te leggen (in tekst, beeld, herinnering etc.), verstoort de resonantie binnen en met het geheel.
Het gaat om de balans tussen betrokken zijn en loslaten, als een eeuwig durende dans in het nu.
Liefde zijn en liefdevol doen en laten.
Het leven is één en liefde maakt dat je de verbinding herkent. Namasté mudra, "De ziel in mij, groet de ziel in jou".

Nondualiteit is het liefdevolle startpunt van waaruit iedereen tijdelijk wil vertrekken om de wereld te verkennen en wat vervolgens uit het oog wordt verloren omdat woorden en gedachten in de weg zitten. En tegelijkertijd kan die verbinding (met de eenheid) niet verloren gaan. Het is de kip en het ei in één.

De (ongeboren) baby wordt concipieerd in en tot eenheid en door versmelting van eicel en zaadcel. Met het geleidelijk loskoppelen van de eenheid bij het kind door het ontwikkelen van het ego wordt het kind het pad opgeleid dat via vele kronkelige omwegen en liefdesperikelen toch de kortste weg is naar nieuwe eenheid. Dit is niet letterlijk een terugkeer naar de bron van waaruit het startte, maar een (vermogen tot een) verbinding (thuis komen), opnieuw verbinden (latijn: "religare") op een transcendent, meer rustgevend niveau.
Terwijl de vanzelfsprekende en zorgeloze eenheid van de vroegste jeugd altijd blijft trekken, heeft het leven er belang bij dat we ons zo ontwikkelen dat we meer in harmonie gaan leven met onze omgeving, dat we geen oplossingen willen forceren, dat we een vredige omgeving helpen creëren waarin nieuw leven kan ontstaan en van waaruit het zich verder kan ontwikkelen.
Kortom een (individuele en evolutionaire) ontwikkeling van (meer) vrijheid en liefde.
Een ontwikkeling die plaats vindt in het eeuwig durende nu van onbewust paradijselijk naar bewust hemels.

Miranda Warren
Nondualiteit heeft met kunst gemeen dat ze ons de verborgen diepten van de menselijke ervaring toont en laat voelen; niet verborgen omdat ze geheim zijn, maar omdat ze buiten het conventionele, culturele verhaal leven. Het nonduale perspectief op het leven geeft een veel rijkere en minder stressvolle manier van zijn heeft bezorgd dan wat we ooit eerder hebben ondervonden.
Nondualiteit gaat natuurlijk niet om het verbeteren van het bestaan, maar haar weigering om te beoordelen wat zich gewoon afspeelt biedt een vorm van vrijheid die zowel beter als slechter ontstijgt. Het gaat er niet om dat we onze menselijkheid verliezen of transcenderen, maar dat we onszelf niet langer beschouwen als iets wat losstaat van alles wat zich voordoet.

Bewegen tussen wijsheid en liefde

Nisargadatta Maharaj

Sri 'Nisargadatta Maharaj' was een spirituele leraar. Een bekende uitspraak van hem is de volgende.
“Wanneer ik zie dat ik niets ben, dan is dat wijsheid.
Wanneer ik zie dat ik alles ben, dan is dat liefde.
Tussen beide beweegt mijn leven”.

Spirituele leraren roepen graag op om onwaarheden onder ogen te zien en je daarvan te bevrijden. De gedachte is dat ongrijpbare zaken niet zijn te vatten in woorden, maar hun tegendeel wel. Door stap voor stap onder ogen te zien (gewaar zijn) wat waarheid, vrijheid, geluk of liefde niet is, breng je het dichterbij.
Een belangrijk deel van zijn uitspraak is “tussen wijsheid en liefde beweegt mijn liefde”, oftewel ik kan niet altijd liefde geven en ontvangen en niet altijd wijs zijn. Nisargadatta verwierf zijn inkomen met het verkopen van bidi-sigaretten en was zelf verslaafd aan roken. Uiteindelijk stierf hij in 1981 aan longkanker.
Spirituele leraren zijn ook maar mensen en spirituele wijsheid brengt je niet af van je fysieke neigingen.
Hoewel hij zelf zijn inzichten van “onthechte” leraren overnam, was zijn stelling dat ieder mens geboren wordt als zijn eigen leraar en dat hij daar eigenlijk genoeg aan heeft.

Wikipedia. Nisargadatta's onderricht concentreerde zich op de kern van het bewustzijn, het zuivere 'gewaarzijn'. Door iedere vorm van identificatie met de wereld, het lichaam, de persoonlijkheid en het denken consistent af te wijzen, en volledige vereenzelviging met dit gewaarzijn na te streven, zou directe realisatie van een universeel en onpersoonlijk 'Zelf' bereikt kunnen worden. Deze benadering wordt 'Advaita Vedanta' genoemd, ofwel 'non-dualisme'. Nisargadatta had weinig op met Goden, rituelen en verhalen over reïncarnatie. Ook waarschuwde hij regelmatig voor dubieuze goeroes. Door middel van toewijding, meditatie en vooral helder analytisch denken zou de mens de angsten en verlangens kunnen overwinnen die hem beletten zijn ware Zelf te leren kennen.
Tot zover Wikipedia.

Het is niet voor niets dat een van zijn bekendste boeken getiteld was “Ik ben / Zijn”. In de titel liet hij identificatie met iets buiten zichzelf achterwege. Alle neiging om je ergens mee te identificeren is een ego-ding. Er is niets mis met een ego, maar de kunst van het leven is om jouw ego niet in de weg te laten zitten in een open verbinding met de ander. Het woord respect, vrij vertaald als “een stapje achteruit doen om de ander te zien zonder de projecties vanuit jezelf”, geeft die grondhouding mooi weer.
Wim Davidse in zijn boek Leren van de mystici:  "Naar mijn ervaring is dit 'ik ben' niet speciaal iets uit een exotische stroming als de Advaita Vedanta. Het is gewoon alleen maar zijn, zonder iets te doen. Dan kan er een stilte ontstaan waarin je een grenzeloze ruimte ervaart. Als ervaring komt het overeen met 'het lege gemoed' van Meister Eckhart en het wu wei uit het taoïsme.

Spreuken van Nisargadatta

Wanneer je beseft dat de weg het doel is,

en dat je altijd onderweg bent, niet om een doel te bereiken,

maar om te genieten van de schoonheid

en de wijsheid die het onderweg zijn je aanreikt,

dan is het leven niet meer een taak die moet worden volbracht.

Het leven wordt natuurlijk en eenvoudig,

in zichzelf een verrukking.

Niet het lichaam heeft bewustzijn,
maar het bewustzijn heeft lichamen.

Wanneer je beseft dat je het licht der wereld bent,
zul je ook inzien dat je de liefde der wereld bent;
Dat weten liefhebben is
en liefhebben weten is.

Je zult alles wat je nodig hebt ontvangen
als je ophoudt te vragen om wat je niet nodig hebt.

De vrucht valt plotseling van de boom,
maar het rijpen heeft tijd nodig.

Inzicht is de deur naar vrijheid en
waakzame aandacht is de moeder van inzicht.

De versmelting in de liefde

In het Volkskrant Magazine staat elke zaterdag een interessante rubriek “Van twee kanten” waarin twee partners vertellen hoe ze tegen hun verhouding aan kijken en hoe het zo is gekomen. In het Magazine van 18 februari het verhaal van Jose en Maarten die tegengestelden zijn van elkaar. Als ze elkaar vroeger waren tegengekomen hadden ze elkaar vast niet leuk gevonden. De titel is “versmelten is een illusie”.
Die behoefte aan versmelten is een onbewust verlangen van twee geliefden die hun even doet terugvoeren naar de kinderlijke toestand dat zij nog vrijwel één waren met hun moeder. De volwassen mens weet dat dit verlangen niet lang stand mag houden, want de volwassene kiest voor zijn of haar vrijheid. Het verlangen is niet verkeerd, zolang mensen zich maar bewust blijven dat het er in het leven omgaat om de afwisseling. Je binden aan een ander is niet aantrekkelijk wanneer je jouw vrijheid dreigt te verliezen. In dit spel van aantrekken en afstoten gaat het dus om het kennen van de grenzen: te lang versmelten lijkt op verslaving; te lang uit elkaar gaan, lijkt op onverschilligheid. Net als bij respect is de gezonde verhouding een spanningsveld van betrokken zijn (zelf in passionele mate) en afstand kunnen houden (dat wil zeggen op tijd weer kunnen loslaten). Mensen die in hun jonge leven voldoende zelfvertrouwen hebben geleerd van hun ouders hebben daarmee geleerd er op te vertrouwen dat de ander altijd weer terugkomt als dit spanningsveld tussen aantrekken en afstoten op een gezonde manier wordt opgebouwd.
De verhalen uit de rubriek van het Magazine zijn gebundeld door Corine Koole in dit boek.
Corine Koole. Hij / Zij en de liefde (bol.com).

Een schrijver en psychotherapeut die over dit proces interessante boeken heeft geschreven is Jürg Willi. In zijn boek Psychologie van de liefde met als ondertitel 'jezelf ontwikkelen door partnerrelaties' schreef Willi het volgende.
"Om zichzelf ten volle te kunnen ontplooien, heeft de mens andere mensen nodig, en in het bijzonder de partner van wie hij of zij houdt.
Het is niet langer een taboe toe te geven dat je iemand nodig hebt om te kunnen leven, en dat je ook erg graag nodig wilt zijn voor die ander. De hunkering naar nabijheid en tederheid, het verlangen je aan iemand te binden, de `stabiele tweezaamheid´ is terug".
Jürg Willi. De partnerrelatie (bol.com).
Maar bevordert zo´n relatie nu de ontwikkeling van je persoonlijkheid, of staat zij die juist in de weg? Een relatie zonder wrijvingen en zonder evolutie lijkt in ieder geval een relatie die is doodgebloed. In een actieve relatie, zo stelt Willi, blijven de partners juist steeds een raadsel voor elkaar en blijven ze een leven lang naar elkaar op zoek. Met dit boek maakt hij duidelijk hoe een stabiele relatie en je eigen persoonlijke ontwikkeling hand in hand kunnen gaan.

Voor meer boeken over de liefde, klik hier.

Vind een nieuwe liefde via spiritueel daten

In Happinez nummer 4, 2009 aandacht voor spiritueel daten

Aanvaard vergankelijkheid

Om te kunnen liefhebben zul je moeten aanvaarden dat verandering, verlies en verdriet in het leven onvermijdelijk zijn. We lijden minder wanneer we het lijden erkennen als onderdeel van het leven, zegt de Boeddha. Lijden is voor een groot deel het gevolg van de onrust die we creëren wanneer we eisen dat het leven 'eerlijk' is en geen hindernissen, uitdagingen of ziekte omvat.
Ook in de liefde gaan dingen voorbij of veranderen ze. We zeggen hallo en vaarwel. We zijn het ene moment verbonden, het andere niet meer. Een teder moment is nooit hetzelfde. Geluk en verdriet bestaan naast elkaar, horen zelfs bij elkaar. Wanneer we het spirituele pad volgen, schrijft Charlotte Kasl, laten we de dingen zijn zoals ze zijn, we kijken ernaar en zien hoe ze voorbijgaan, zoals een briesje. De spirituele liefdesweg is vloeiend, ongrijpbaar en ondefinieerbaar. We stoppen de stroom als we proberen ons aan iets vast te houden. Onze partner blijft niet eeuwig dezelfde en dat moeten we ook niet willen. We dienen elke dag met een nieuwe blik naar elkaar te kijken, met heldere ogen en een open geest, zodat we de persoon van vandaag kunnen zien en niet een beeld uit het verleden.

Tot zover Happinez.

Hoe vind je een nieuwe liefde in je leven? In haar boek 'Als de Boeddha zou daten' combineert Charlotte Kasl verschillende spirituele tradities om je duidelijk te maken hoe je op een waarachtige manier een partner vindt zonder jezelf in dat proces te verliezen. Het boek leert je dat wanneer je trouw blijft aan je persoonlijke spirituele reis, je inherente nieuwsgierigheid, compassie en intuïtie je zullen leiden bij het vinden van je ideale partner. De hoofdstukken zijn onder meer gebaseerd op de volgende tips (met links naar artikelen buiten het boek van Kasl).
• Formuleer je wens tegenover het universum.
• Laat je leiden door je hogere zelf en niet door het ego.
• Zoek naar je ware gelijke.
• Blijf trouw aan jouw spiritiuele pad.
• Vind de balans tussen geven en ontvangen.

Geschreven in dezelfde praktische, spirituele, wijze toonzetting als die waarmee Charlotte Kasl haar lezers bediende in het eerste deel van deze reeks, Als de Boeddha zou daten, is het boek hieronder gericht op iedereen die zijn of haar relatie wil bevestigen, verdiepen en/of vernieuwen. Kasl laat zien hoe je levendige, bevredigende en duurzame relaties kunt hebben door middel van aandacht, waarheid en compassie, hoe je met een open geest jezelf en je partner elke dag opnieuw kunt waarnemen. Het huwelijk wordt op die manier een reis die boeddhistische principes met elementen van psychologie en andere spirituele tradities met elkaar verbindt.

Beleef je bestaan als eenheid

Wanneer ons bewustzijn eeuwig en eindeloos is, is er niets wat we niet zijn. Wie gezond is, voelt zich heel. Het is dan gemakkelijk om van jezelf te houden. Wie zichzelf goed kent en accepteert, herkent ook zichzelf in de ander. Het is dan een kleine stap om je één en heel met die ander te voelen of zelfs met alles wat leeft. Hoe gaat dat proces van zelfrealisatie? Word je er wijzer van door je één te (willen) voelen met een ander? Kun je je overgeven en je wil laten afhangen van een groter geheel?

Beren Hanson (pseudoniem 1945-2020) schreef een trilogie waarvan het eerste deel getiteld is De mystiek van Direct Healing, beleef je bestaan als eenheid. Realiseer je liefde in jezelf. Het tweede deel heeft als titel Realiseer je liefde in de ander en het derde deel (beschikbaar 03-03-2023) heeft de titel Realiseer je heelheid met elkaar. Die latere delen zijn al geschreven, vandaar dat de hoofdstukken daaruit ook al vermeld staan in het eerste deel.
Het moge duidelijk zijn dat de trilogie gaat over eenheid, heelheid, liefde en vriendschap (philia: samenleven met verwanten en vrienden). Uit de geschiedenis van de mensheid en uit vele culturen worden daarvan voorbeelden genoemd (zie schema).

Vraag aan Beren.
Uit welke culturen zijn er in het boek voorbeelden van het denken in eenheid verwerkt?
Een belangrijke rol speelt het Hindoeïsme. Die kent de drie guna’s: tamas, rajas, sattva. In hun kijk op het bovennatuurlijke en het hogere Zelf onderscheiden zij Brahman en Atman. Uit de Chinese filosofie haal ik het Taoïsme aan met Yin en Yang en wei wu wei, handelen door niet te handelen. Uit Japan komt Zen. Uit Tibet Tantra. Uit Afrika Ubuntu. De term gnosis komt uit hermetisme, de gnostiek en het manicheïsme. De Aboriginals kennen de droomtijd en in Mexico kent men Teotihuacán, de stad ‘waar mensen goden worden’. Voor hen bestaan er twee werkelijkheden, de alledaagse werkelijkheid (Tonal) en de niet-alledaagse werkelijkheid (Nagual).
Tot zover zijn antwoord.

Spiritueel bewustzijn draait om voortdurende overgave aan iets hogers. Aan wat precies, dat kan en wil Beren Hanson niet aanduiden ("neti neti", "niet dit, niet dat"). Iets een naam geven verstoort de werkelijkheid van het één geheel vormen met alles. Hij gebruikt alle namen en aanduidingen die in de diverse culturen voor het ervaren van eenheid worden gebruikt en plaatst ze aan het eind van het boek in een uitklapbaar schema, zodat de lezer al lezend overzicht kan houden op de parallellen.
De eerste stap naar spiritueel bewustzijn is voor Hanson een ondubbelzinnig, direct en zuiver beroep op de innerlijke Ontstaansbron in je bewustzijn; in het christendom De Vader of God genoemd.

Een citaat.
Als je deze ‘instantie’ liever een andere naam geeft, dan kan dat natuurlijk net zo goed. ‘Het beestje’ moet nu eenmaal een naam hebben om er met elkaar over te kunnen spreken. Je kunt je meditaties, gebeden, affirmaties of mantra’s ook richten: aan Allah, of aan ‘Het Bestaan waar jij als individu één mee bent’. Maar ook aan Het Hogere Zelf, de Macrokosmos, De Grote Geest; waar jij als je lager zelf, microkosmos of kleine mensengeest rechtstreeks toegang toe hebt, omdat je daar nu eenmaal één mee bent. Je maakt er dus niet zozeer onlosmakelijk deel vanuit, maar je bent er volledig één mee; je bent het helemaal zèlf.
…
Je bent zèlf dit bestaansaspect wat alles in zich bevat (immanent) en tegelijkertijd alles te bóven gaat (transcendent). Je bent als mens geen verzameling niet met elkaar verbonden, beperkte functies, maar een organisme en dat laatste gaat ver boven al die afzonderlijke functies uit. Het kwantificerende van de verzamelingenleer gaat hier niet op. Immers: het geheel is oneindig veel méér dan de som der delen. Hoe dat kan, is in onze vooral kwantitatief denkende cultuur, meestal volstrekt onbegrijpelijk. Maar het móét logisch wel zo zijn, want als jij als druppel ‘oceáánwater’ bent, dan omvat je ‘de kwaliteit oceaan’ óók in jezelf. Immers: zonder die oceaan ontbreekt je bestaansrecht en bestaanswijze als oceaanwater. Het kan niet anders zijn, dan dat dat kwantitatieve, kwalitatief gezien, de beperking overstijgt, omdat je nu eenmaal beide, noodzákelijk, zowel kwantiteit als kwaliteit, bènt.
Tot zover dit citaat.

Nog een citaat.
Met je bewustzijn van liefde, blijf je je hele leven bezig. Het doet er niets toe hoe ver je er van nature al in gevorderd was, want je kunt er altijd verder in komen. Het materiaal is altijd voorhanden: je bènt namelijk zelf die eenheid in liefde; feitelijk. Je kunt wat dat betreft altijd door je bewustzijn meer meesterschap over jezelf verwerven. Dan gaat het niet om ‘controle uitoefenen’, maar om Meester ZIJN. “Door je heen je natuur De Meester te laten zijn”, (ofwel zelfrealisatie, want dat is m.i. hetzelfde).
Het is echter maar heel soms, of slechts betrekkelijk korte periodes dat de ontwikkeling van deze praktische discipline van De Liefde ook op een prozaïsche manier verloopt, zeker zoals ik hier de indrukwekkende resultaten ervan beschrijf. Zodra je over de extatische top van je ervaring heen bent (peak-experience), is het namelijk vooral een kwestie van volhouden, van héél hard werken en vaak ook van puur ‘àfzien’, om in het jargon van de wielersport te spreken. Zolang je nog niet weet hoe ‘overgave’ in elkaar zit, is een vaak bijna mechanische inspanning noodzakelijk om steeds weer opnieuw bij Je Liefde uit te komen.
Tot zover dit citaat. Lees ook: "De drie boeken van Beren Hanson (bol.com)".